-
1 заключить
1. сов.кого-чтоябыу, ябып ҡуйыу, ҡулға алыу, ултыртыузаключить под стражу — ҡулға алыу, ултыртып ҡуйыу
2. сов.во чтопоместить внутрьэсенә алыу3. сов. чемтамамлау, тамам итеү, бөтөрөү4. сов. с союзом `что`һөҙөмтә (һығымта) яһау, һығымтаға килеүиз его слов я заключил, что — мин уның һүҙҙәренән... тигән һөҙөмтәгә килдем
5. сов. чтосоглашение и т.п.төҙөү -
2 сдобрить
1. сов. чтотәм өсөн өҫтәү, ҡатыу2. сов. чтоперен.йәнләндереү, биҙәү, өҫтәп ебәреү -
3 цитата
-
4 ечь
жһөйләү, телмәр, һүҙ -
5 слово
1. сһүҙ2. сречьтел, телмәр, һөйләү3. собещаниебиргән һүҙ, вәғәҙә4. сфекер, һүҙ5. ссығыш, һүҙ6. с мн. словатекст песни(йырҙың) һүҙҙәре (тексы)без дальних (лишних) слов — һүҙҙе оҙаҡҡа һуҙмайынса, оҙон һүҙҙең ҡыҫҡаһы
к слову (сказать) — әйткәндәй, әйтмәксе, һүҙ уңында әйткәндә
на словах: — 1) (устно) телдән
2) (только в разговоре) һүҙҙә генә; не находить слов — һүҙ таба алмау, юғалып ҡалыу
одним словом — бер һүҙ менән әйткәндә, ҡыҫҡаһы
по словам —: 1) әйтеүенсә, әйткәнсә
2) (как говорит, учит кто-л.) әйтеүе (өйрәтеүе, яҙыуы) буйынса; слово в слово — бәйнә-бәйнә, һүҙмә-һүҙ
слово за слово — һүҙ артынан һүҙ, һүҙ эйәрә һүҙ
словом не обмолвиться — бер һүҙ ҙә әйтмәү, бер һүҙ ҙә өндәшмәү
слов нет — һүҙ ҙә юҡ, әлбиттә, ысынлап та
с чужих слов — кеше аша ғына ишетеп, кеше һүҙенә нигеҙләнеп
-
6 физиология
1. жфизиологияорганизмдың функцияларын, улар менән идара итеүҙе өйрәнә торған фән2. ж перен.грубая чувственностьшәһүәтфизиология звуков речи — телмәр өндәре физиологияһы (фонетиканың телмәр аппараты төҙөлөшөн һәм уның эшмәкәрлеген өйрәнеү бүлеге)
-
7 кафедра
1. жкафедрателмәр тотоусы, һүҙ алыусы, уҡытыусы өсөн яһалған бейек урын2. жкафедраюғары уҡыу йортонда билгеле бер тармаҡҡа ҡараған фәндәр уҡытыу бүлеге3. жкафедрасиркәүҙә епископ ултырып, вәғәз һөйләгән ҡалҡыу урын4. жкафедраепархия менән етәкселек иткән епископ вазифаһы -
8 кончить
1. сов. что, с чем и с неопр.бөтөрөү, тамамлау, тамам итеү2. сов. что, с чемөҙөү, туҡтатыу3. сов.кого-что; прост.үлтереү, бөтөрөүкончить жизнь самоубийством — үҙ-үҙеңде үлтереү, үҙеңә ҡул һалыу
кончить плохо (скверно, дурно) — түбәнлеккә төшөү, ҡыҙғаныс хәлгә ҡалыу
-
9 стенограмма
жстенограммателмәрҙе айырым билдәләр менән яҙыу -
10 стенография
жстенографиятелмәрҙе айырым билдәләр, ҡыҫҡартмалар менән яҙыу ысулы -
11 трансляция
1. жтрансляциятелмәрҙе, музыканы һ.б. алыҫҡа радио, телевидение һ.б. аша биреү2. жһөйл.трансляцияшул юл менән һөйләнгән, тапшырылған хәбәр һ.б. -
12 туманность
1. жтоманлыҡ, томанлылыҡ, томан менән ҡапланғанлыҡ2. ж астр.светящиеся или тёмные облака межзвёздного газатоманлыҡ3. ж перен.неясностьаңлайышһыҙлыҡ, буталсыҡлыҡ4. жтоноҡлоҡ -
13 уснастить
1. сов. что, чемснабдить в большом количестветәьмин итеү, йыһазландырыу2. сов. что, чемукрасить словамибиҙәү, сыбарлау
См. также в других словарях:
зуһра — зат. көне. астр. Шолпан. З у һ р а, яғни Шолпан жұлдызы жылдың әр мезгілінде аспан көгінде көрінуге орай әртүрлі болып туады (Қаз. этнография., 2, 636). Телміріп тылсым көкке тіл қатады: «Қайдасың, аспандағы з у һ р а жұлдыз? Мені де өз жаныңа… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
асау — АЙГЫР (АТ) – Өер айгыры, менү җигүгә өйрәтелмәгән ярым кыргый айгыр (ат) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кирәмәт — 1. Карама төреннән булган агач (хәзер сирәк очрый) 2. иск. Табына торган илаһи көч, рух (мариларда, чуашларда, чукындырылган татарларда, мәҗүсилекнең бер төре буларак, кирәмәт агасын аллалаштыру, шуңа табыну йоласы булган). Кирәмәткә табынучы 3.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
көз салу — 1 (Монғ.) сенім арту. Отан маған к ө з с а л ы п отыр, басты міндет көздеген мақсатқа жету ғой, менің жұмысым енді басталғалы тұр ау» деп ойлады (Церендор. Е. ул., 14) 2 (Монғ.) мөлию, телміру. Көрінгенге к ө з с а л у м е н күні кеткен бейчора… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
боғұл — зат. Сібірдегі аз халықтардың бірі (тайпа). Жұрт б о ғ ұ л д а р мен мешерлердің бастарына жастанып жататын теңдеріне телміреді (Ә. Кекілбаев, Елеңалаң, 94) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
желбуаздан — I ет. Желігу, көтерілу, даурығу. «Қой» дегенді құлағына ілер емес, ж е л б у а з д а н ы п алған (Лен. жас, 12.10. 1979, 2). II ет. Белгісіздікке айналу, күңгірттену; үміті үзілу. Ұзақтың жолына телміре де, торыға да қараған Дайрабай мен… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
мешер — зат. Сібір халықтарының бірі. Жұрт боғұлдар мен м е ш е р л е р д і ң бастарына жастанып жататын теңдеріне телмірді (Ә.Кекілбаев, Елең алаң, 94). Тұрсынбайды оңашалаған м е ш е р жігіт алақтап: Атаман, кессең басым міне, деді (Ж.Молдағалиев, Алғ … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
